🔐 Paniek is begrijpelijk, maar herstel is mogelijk
Stel je voor: je start je computer op en al je bestanden zijn ontoegankelijk. Een scherm verschijnt met de tekst: “Uw bestanden zijn versleuteld. Betaal losgeld om toegang terug te krijgen.” Dit is een klassiek geval van ransomware.
Veel slachtoffers raken in paniek en overwegen direct te betalen. Maar er zijn betere opties. In dit artikel bespreken we stap voor stap hoe je ransomware kunt verwijderen en herstellen, inclusief tools die je daarbij helpen.
👉 Nog niet bekend met ransomware? Lees eerst: Wat is ransomware? Betekenis, voorbeelden & bescherming
🧠 Kan ransomware echt verwijderd worden?
Ja, ransomware zelf (het programma) kan meestal worden verwijderd met antivirussoftware of handmatige stappen.
Maar:
- De versleutelde bestanden worden niet automatisch hersteld.
- Daarvoor is een decryptiesleutel of back-up nodig.
👉 Hoe aanvallen werken: Hoe werkt een ransomware aanval?
⚙️ Stappenplan: ransomware verwijderen
1. Systeem isoleren
- Verbreek de internetverbinding direct.
- Koppel externe harde schijven en USB’s los.
- Dit voorkomt verdere verspreiding.
2. Identificeer de ransomware variant
- Verschillende varianten gebruiken andere encryptie.
- Hulpmiddelen: ID Ransomware (gratis online tool).
3. Malware verwijderen
- Scan het systeem met betrouwbare antivirussoftware (Malwarebytes, Norton, Bitdefender).
- Of gebruik Windows Veilige Modus + herstelpunten.
4. Controleer back-ups
- Zorg dat je back-ups schoon zijn voordat je ze terugzet.
- Oude besmette back-ups kunnen opnieuw encryptie veroorzaken.
🔑 Decryption software for ransomware
Soms maken beveiligingsonderzoekers decryptietools beschikbaar.
Voorbeelden:
- No More Ransom-project (nomoreransom.org)
- Gratis decryptietools voor tientallen ransomwarefamilies (o.a. GandCrab, Maze, CoinVault).
- ID Ransomware → herkent variant en verwijst naar juiste decryptietool indien beschikbaar.
📌 Let op: voor nieuwe varianten (zoals Akira of Medusa) zijn vaak nog géén decryptors beschikbaar.
👉 Lees meer over varianten: Nieuwe ransomware varianten: Akira, Medusa, Qilin en meer
💾 Herstel via back-ups
Back-ups blijven de beste bescherming tegen blijvende schade.
- Zet back-ups terug na het volledig verwijderen van de ransomware.
- Test of bestanden toegankelijk zijn.
- Gebruik offline back-ups die niet aan het netwerk gekoppeld waren tijdens de aanval.
👉 Zie ook: Ransomware protection: hoe jezelf en je organisatie beveiligen
💸 Moet je het losgeld betalen?
Experts adviseren nee.
- Geen garantie dat je bestanden terugkomen.
- Criminelen kunnen je opnieuw aanvallen.
- Betalen financiert verdere criminaliteit.
Toch besluiten sommige bedrijven te betalen vanwege:
- Kritieke processen die direct hersteld moeten worden.
- Schade die groter lijkt dan het losgeld.
👉 Voorbeelden van betalingen: Sectorgerichte ransomware aanvallen
🛠️ Professionele hulp inschakelen
Bij grote aanvallen is het verstandig een gespecialiseerd team in te schakelen:
- Digitale forensische experts → achterhalen hoe de aanval begon.
- Cybersecuritybedrijven → helpen bij herstel en preventie.
- Politie/NCSC → meld de aanval voor opsporing en hulp.
📚 Praktijkvoorbeeld: herstel zonder betalen
Een middelgrote gemeente in Europa werd in 2022 getroffen door Qilin ransomware.
- Alle systemen lagen plat, inclusief e-mail en burgerzaken.
- Dankzij offline back-ups kon men binnen 3 dagen de dienstverlening herstellen.
- Geen losgeld betaald, reputatieschade beperkt.
❓ FAQ – Veelgestelde vragen
Hoe kan ik ransomware verwijderen?
Door het systeem te isoleren, de malware te verwijderen met antivirussoftware en bestanden te herstellen via back-ups of decryptietools.
Wat is de beste decryptiesoftware?
Het No More Ransom-project biedt gratis tools voor tientallen ransomwarevarianten.
Kan ik ransomware volledig verwijderen zonder data te verliezen?
De malware wel, maar je bestanden zijn vaak versleuteld. Zonder back-ups of decryptietool blijven ze ontoegankelijk.
Is betalen de enige oplossing?
Nee, betalen wordt afgeraden. Er zijn vaak andere herstelopties.
Wat moet ik doen als decryptietools niet bestaan voor mijn variant?
Schakel professionele hulp in en herstel vanaf back-ups.